Σύμφωνα με το ΙΝΣΤΙΤΟΥΤΟ ΓΕΩΛΟΓΙΚΩΝ ΚΑΙ ΜΕΤΑΛΛΕΥΤΙΚΩΝ ΕΡΕΥΝΩΝ, η περιοχή της Λαυρεωτικής αποτελεί προστατευόμενος και οικολογικά ευαίσθητος Γεώτοπος. Η περιοχή υπήρξε αντικείμενο μελέτης και έργου συγχρηματοδοτούμενου από την Ευρωπαϊκή Ένωση στο πλαίσιο της ανάδειξης γεωτόπων-γεωπάρκων και της συμβολής στην αειφόρο ανάπτυξη.
Με το Έργο «ΑΝΑΔΕΙΞΗ ΓΕΩΤΟΠΩΝ – ΓΕΩΠΑΡΚΩΝ, ΣΥΜΒΟΛΗ ΣΤΗΝ ΑΕΙΦΟΡΟ ΑΝΑΠΤΥΞΗ», το ΙΓΜΕ στοχεύει στην ποιοτική και ποσοτική αναβάθμιση των παρεχομένων υπηρεσιών του καθώς και την ανανέωση των αντικειμένων του, για την ανταγωνιστική και φιλοπεριβαλλοντική παρουσία του σε εθνικό και διεθνές σύγχρονο επίπεδο.
Στόχος είναι η κοινωνικοοικονομική ανάπτυξη των περιοχών αυτών, μέσα από την προστασία και διατήρηση της γεωλογικής κληρονομιάς και γενικότερα του περιβάλλοντος.
Σκοπός του παρόντος Υποέργου είναι ο σχεδιασμός δυνητικών γεωπάρκων σε δύο επιλεγμένες περιοχές για την προώθηση του γεωτουρισμού και εν γένει του ήπιου τουρισμού.
Οι δύο περιοχές επελέγησαν από ένα σύνολο 12 περιοχών του υποέργου τρία (3), που αφορά στο σχεδιασμό γεωδιαδρομών. Οι 12 αυτές περιοχές καθορίστηκαν λαμβάνοντας υπόψη κυρίως τα ακόλουθα κριτήρια:
√ σημαντικές γεωεπιστημονικές αξίες: τουλάχιστον μία ή δύο θέσεις ιδιαίτερα σημαντικές, με αντιπροσωπευτικότητα, υψηλή επιστημονική αξία, εξαιρετικά χαρακτηριστικά
√ γεωποικιλότητα, πυκνότητα γεωτόπων
√ άλλες αξίες, π.χ. αρχαιολογικές, οικολογικές, πολιτιστικές, κλπ., σε μία ολιστική προσέγγιση
√ καλές συνθήκες πρόσβασης ή με προοπτικές για άμεσα υλοποιήσιμες ήπιες παρεμβάσεις προς αυτήν την κατεύθυνση
√ ενδιαφέρον και συνεργασία της τοπικής κοινωνίας (τοπικές αρχές, κάτοικοι) για τη δημιουργία γεωπάρκου
Οι δύο εξ αυτών των 12 περιοχών, ήτοι η 1) περιοχή ΛΑΥΡΕΩΤΙΚΗΣ, και η 2) ευρύτερη περιοχή ΒΙΚΟΥ-ΑΩΟΥ ικανοποιούν επί πλέον σε μεγάλο βαθμό και τα ακόλουθα κριτήρια:
√ ικανό μέγεθος περιοχής
√ κάποιες συνθήκες διαχείρισης, που υπάρχουν ή χτίζονται σταδιακά, πχ. ένα κέντρο υποδοχής, ερμηνείας, πληροφορίας.
√ κάποιες υποδομές και ευκολίες, π.χ. υποδομές διαμονής, διατροφής, διασκέδασης
√ τομείς προστασίας στο σύνολο του δυνητικού γεωπάρκου.
√ αυξημένο ενδιαφέρον και συνεργασία του τοπικού πληθυσμού και κυρίως των τοπικών αρχών.
√ μεγαλύτερος βαθμός ωριμότητας συνθηκών για τη δημιουργία γεωπάρκου
Ως εκ τούτου επελέγησαν για τις μελέτες σκοπιμότητας και το σχεδιασμό δημιουργίας - ανάδειξης γεωπάρκων.
Δυνητικό Γεωπάρκο Λαυρεωτικής
Η περιοχή της Λαυρεωτικής στη ΝΔ Αττική, είναι γνωστή για την μεταλλευτική δραστηριότητα από την αρχαιότητα, όπως και για το ρόλο που έχει παίξει στην τεχνολογική, οικονομική, πολιτική και πολιτιστική ανάπτυξη της χώρας.
Περιοχή ιδιαίτερα πλούσια σε μέταλλα και ορυκτά, περισσότερα από 200 ορυκτά έχουν εντοπισθεί, μερικά με ονόματα που θυμίζουν την περιοχή και τη μεταλλευτική της ιστορία.
Το Λαύριο απετέλεσε σημαντικό μεταλλουργικό κέντρο από το 3.000 π.Χ. και προμήθευσε όλους του μεγάλους πολιτισμούς του Αιγαίου με ασήμι, μόλυβδο και χαλκό. Είναι γνωστή η καταλυτική σχέση του ορυκτού πλούτου του Λαυρίου με την ακμή της Αθηναϊκής Δημοκρατίας, από τον 5ο π.Χ. αιώνα.
Ο άργυρος από το Λαύριο χρησιμοποιήθηκε για την κατασκευή των ασημένιων νομισμάτων της Αθήνας που κυριαρχούσαν στις εμπορικές συναλλαγές για αιώνες. Αφού εγκαταλείφθηκε για πολλούς αιώνες μια καινούρια μεταλλευτική περίοδος άρχισε τον 19ο αιώνα που διήρκεσε με διακυμάνσεις μέχρι το 1990.
Σημαντική γεωλογία, γεωμορφολογία, άφθονες και σημαντικές μαρτυρίες, μεταλλευτικής και μεταλλουργικής δραστηριότητας, βιομηχανική αρχαιολογία και βιομηχανική αρχιτεκτονική χαρακτηρίζουν την περιοχή και συνθέτουν την πλούσια γεωλογική, μεταλλευτική, μεταλλουργική, πολιτιστική, πολιτική ιστορία της.
Από την αξιολόγηση των στοιχείων που συλλέχθηκαν κατά τη φάση του απογραφικού σταδίου γεωτόπων, επιβεβαιώθηκε ότι η περιοχή της Λαυρεωτικής εκπληρεί σε μεγάλο βαθμό τα επιστημονικά, εκπαιδευτικά, πολιτιστικά και τουριστικά κριτήρια που είναι απαραίτητα για την ένταξη της περιοχής στα δυνητικά γεωπάρκα της χώρας. Μέχρι σήμερα έχει καταγραφεί ένας ικανός αριθμός γεωτόπων μερικοί από τους οποίους ιδιαίτερης γεωεπιστημονικής ή/και πολιτιστικής αξίας. Ο αριθμός αυτός των γεωτόπων θα αυξηθεί, θα εμπλουτισθεί και θα προταθούν 4-5 ενδεικτικές γεωδιαδρομές.
Σύνδεσμοι
Lavreotiki Geopark Enclosure III
There are also a variety of archaeological sites in Lavreotiki area such as the following:
Dimoliaki-Plaka Lavreotikis: Ancient flat and spiral washing installations (plynteria), marble
water reservoirs and a fortress to protect miners and theinstallations from the enemies.
Soureza Agrileza: Ancient marble quarry. Its marble was used to build the Temple of
Poseidon at Cape Sounio. Vast numbers of ancient plynteria (washing installations), water
reservoirs, mining wells and galleries together with temples, cemetaries and habitations.
There are also remnants of a tower from the top of which the mining works were monitored.
Ovriokastro: Prehistoric installation of miners. Ancient fortification (2 century BC).
Ormos Passa Pountazeza: Settlements of miners. Furnaces for ore smelting.
Thoriko: At the north of Lavrion, was the earliest important mining and metallurgical centre of
the Aegean. It is here that mining activity began around 3500 B.C., as the metal-bearing
strata are located close to the surface of the earth. The ancient Theatre of Thoriko, built in
the late 6th century B.C., is unique in ancient architecture for its unusual, elliptical shape. The
Thoriko Theatre is the most ancient theatre in Greece (end of 6th c. B.C.). The Sanctuary of
Demeter and Kore, the Mycenaean Acropolis atop the hill and the ancient metallurgical
Installations are also worth visiting. Thoriko is a unique ancient mining centre worldwide; it
combined the economic, religious and artistic aspects of life, as was the rule in ancient times.
Sounio: Sounio is situated at the southernmost tip of mainland Attica, towering over the
entrance of the Saronic Gulf and is one of the most imposing promontories in Greece. In
ancient times, it was an important religious centre, as well as a civic centre with great
strategic, nautical and commercial significance. The Temple of Poseidon, a brilliant sample of
fifth-century B.C. classical architecture, is famous for its excellent state of preservation, as
well as for its unique sunset. Near the Temple of Poseidon, one can see the remains of the
Temple of Athena.
Amongst the main cultural events in Lavreotiki area are the following:
• Ovriokastro Festival in Keratea
• Mediterranean documentary festival
• Wine tourism festival in Lavrio
The Lavrion Technological Cultural Park along with the several existing museums of
Lavreotiki area also constitute significant cultural sites of the area.
1.2.5 What measures are carried out to protect geosites and
infrastructure against damage and natural degradation?
LIST OF CONSERVATION MEASURES
- Sounio National Park since 1974
- Urban Control Zone in S.E. Attiki – Lavreotiki Peninsula since 1998
- Protected mountainous areas of Lavreotiki Peninsula (S. Attiki) since 2003
- Lavreotiki Peninsula is declared as an archaeological site, a historical site and as a site of
Natural Beauty since 1980
- GR3000005 (Sounio-Patroklou islet) and SPA GR3000014(Legrena area-Patroklou islet) are
Natura 2000 sites.
