Τα κατορθώματα αυτού του αλητήριου, που δυστυχώς όσο ζούσε δεν πλήρωσε για τα εγκλήματά του, πολλά. Ήταν από τους υπεύθυνους του πρώτου χρηματιστηριακού σκανδάλου στην Ελλάδα, μαζί με τον άλλο «εθνικό ευεργέτη», τον Ανδρέα Συγγρό. Οι μετοχές της Ελληνικής Εταιρείας Μεταλλουργείων Λαυρίου πουλιόντουσαν πολύ πάνω από την αξία τους κατόπιν φημών, που διέδιδαν οι άνθρωποι των Σερπιέρη-Συγγρού, επειδή δήθεν θα απέφεραν μυθικά πλούτη στους κατόχους τους. Τελικά οι μετοχές καταβαραθρώθηκαν στα μέσα της δεκαετίας του 1870 με αποτέλεσμα χιλιάδες άνθρωποι να καταστραφούν οικονομικά και η χώρα να βιώσει μια μεγάλη οικονομική κρίση.
Ο Σερπιέρης ήταν γνωστός για την σκληρότητα του απέναντι στους μεταλλωρύχους. Φτωχοί εργάτες από όλη την Ελλάδα κατέφθασαν στην περιοχή για να δουλέψουν, ανάμεσα τους και πολλές γυναίκες και παιδιά. Δούλευαν από τα ξημερώματα έως τη δύση του ηλίου χωρίς σταματημό, με μοναδική παρέα τα ποντίκια, τα μοναδικά ζώα που επιβίωναν στην περιοχή και μέσα στις στοές. Τις περισσότερες φορές οι εργάτες πέθαιναν νωρίς από μολυβδίαση ή πνευμονοκονίαση, ασθένειες που εμφανίζονται σε ανθρώπους που εκτίθενται για χρόνια στη σκόνη και τις θανατηφόρες χημικές ουσίες των ορυχείων.
Ο Σερπιέρης ασκούσε καταλυτικό έλεγχο στην καθημερινότητα των κατοίκων. Ακόμα και οι δήμαρχοι της περιοχής ήταν διευθυντικά στελέχη του.
Συνέπεια της «ανάπτυξης» που έφερε η εταιρεία του Σερπιέρη ήταν να ρυπανθεί επικίνδυνα η Λαυρεωτική γη. Η εταιρεία δημιούργησε μεταλλουργικές εγκαταστάσεις 45.000 τ.μ. στον Κυπριανό, όπου όταν τελείωσε η εκμετάλλευση, ήταν αποθήκες μιας τοξικής «βόμβας» 150 τόνων άκρως επικίνδυνων τοξικών ουσιών. Μέσα σε ένα μόνο κτίριο, αυτό του «Κονοφάγου», ήταν αποθηκευμένοι 9 τόνοι αρσενικού, 141 τόνοι μολύβδου, καδμίου και άλλων θανατηφόρων ουσιών, για τα οποία το ελληνικό κράτος ξοδεύει εκατομμύρια ευρώ για μελέτες, για την εξουδετέρωσή τους, για τον ενταφιασμό τους. Οπότε, η κληρονομιά του Σερπιέρη εξακολουθεί να μας κατατρέχει: το 99% της Λαυρεωτικής χερσονήσου είναι ακατάλληλο για καλλιέργειες. Το υπόλοιπο μόνο 1% της Λαυρεωτικής χερσονήσου θεωρείται ασφαλές για καλλιέργειες, όπως είναι οι περιορισμένες εκτάσεις στην Παλαιά Φώκαια και στο Θυμάρι.
Και τώρα, η λεπτομέρεια που σκοτώνει:
Το 1899 η εταιρεία ανάγκασε τους μεταλλωρύχους με τα δικά τους λεφτά(!) να φτιάξουν άγαλμα στον Σερπιέρη!
Οι μεταλλωρύχοι πήγαν και βρήκαν τον Σουρή ο οποίος τους έγραψε ένα ποίημα.
Την ημέρα των εγκαινίων οι επίσημοι τράβηξαν το σεντόνι και εμφανίστηκε το εξής ποίημα του Σουρή από κάτω:
Τι μας θωρείς ακίνητος
και δεν μας κατουράς
αφού και ανδριάντα
σε αξίωσε η Ελλάς
Δέξου λοιπόν ω Βαπτιστά
ευγνωμοσύνης δώρο
ξερό σκατό κοπανιστό
και από Λαυριώτη κώλο
Το 1982, όταν η τηλεόραση έπαιξε το σήριαλ τα Λαυρεωτικά, το άγαλμα αποκαθηλώθηκε κατόπιν επεισοδίων (οι Λαυριώτες περιέλουσαν το άγαλμα με μπογιές) που είχαν δημιουργηθεί στο Λαύριο, αναφορικά με το ρόλο και τη δράση του Σερπιέρη κατά τη διάρκεια της κυριαρχίας του και φυλασσόταν στον κήπο της Εθνικής Πινακοθήκης στην Αθήνα. Σε σχετική αλληλογραφία μεταξύ του Δήμου Λαυρεωτικής και της Διευθύντριας της Εθνικής Πινακοθήκης κατόπιν αιτήματος του Δήμου «περί επιστροφής του ανδριάντα και επανατοποθέτησής του στον χώρο που του αρμόζει και για τον οποίο κατασκευάστηκε», το άγαλμα αφού καθαρίστηκε ξανατοποθετήθηκε στη θέση του…
Άγαλμα λοιπόν (με το ζόρι) στον εγκληματία από τα θύματά του. «Κοσμεί» ακόμα την κεντρική πλατεία του Λαυρίου, για να μπορεί να μας ρουφάει το αίμα από τον τάφο του (πράγμα που το κάνει με απόλαυση χάρις στη μόλυνση που μας κληροδότησε). Θα μου πείτε:
- Άγαλμα στο ανθρωποφάγο τέρας;
- Ναι! Γιατί σας ενοχλεί; Στον καπιταλισμό ζείτε.
Η δολοφονία του δημάρχου Λουκά Παπαθανασίου που αντιστάθηκε στον Σερπιέρι
Ενώ είναι γνωστό το Λαυρεωτικό ζήτημα που ξεκινάει από το 1870 και μετά, δεν είναι πολύ γνωστό τι είχε συμβεί μερικά χρόνια πριν, και ειδικά το 1864-1866, οπότε καταγράφεται και η δολοφονία του δημάρχου Λουκά Παπαθανασίου που αντιστάθηκε στον Σερπιέρι και την αυθαίρετη ιδιοποίηση των αρχαίων εκβολάδων απ’ την εταιρεία ΙLARION ROUX ET CIE (γαλλοϊταλικών συμφερόντων). Ας πάρουμε όμως τα πράγματα με τη σειρά:
Πολύχρονη μάχη
Από το 1851 και μετά αρχίζει ένας πολύχρονος δικαστικός αγώνας για την κατοχή και κυριότητα των κτημάτων και την κατοχή των δασών της περιοχής της Λαυρεωτικής. Η Κοινότητα Κερατέας την εποχή εκείνη είναι η έδρα του Δήμου Λαυρίου. Η πόλη του Λαυρίου δεν έχει δημιουργηθεί ακόμη. Το 1864-1865 κατασκευάζεται το πρώτο κτήριο του νεότερου Λαυρίου, δίπλα στο λιμάνι των Εργαστηρίων. Σήμερα και οι δύο πόλεις είναι ενωμένες στον καλλικρατικό Δήμο Λαυρεωτικής, με έδρα της όμως το Λαύριο.
Ο δικαστικός αυτός αγώνας περνάει από διάφορες φάσεις, με αγωγές, μηνύσεις, δίκες κ.λπ. κατοίκων της Κερατέας εναντίον του Δημοσίου και αντιστρόφως, που έχουν καταγραφεί στην ιστορική βιβλιογραφία της Λαυρεωτικής. Η δικαστική αυτή διαμάχη οδηγεί αναπόφευκτα και σε συγκρούσεις των κατοίκων της Κερατέας με αστυνομικές δυνάμεις, και όχι μόνο.
Η δολοφονία
Όπως μαθαίνουμε διαβάζοντας την ανακοίνωση του Γιώργου Π. Ιατρού, εκπαιδευτικού, με θέμα «1862-1866 Η αντίσταση των κατοίκων της Κερατέας στον Σερπιέρι – Ο ρόλος του δημάρχου Λουκά Παπαθανασίου», και τότε τα πράγματα ήταν ζόρικα. Στο κείμενο του Γ. Ιατρού περιγράφεται η δολοφονική ενέδρα στον δήμαρχο Λαυρίου, Κερατιώτη Λουκά Παπαθανασίου, το καλοκαίρι του 1864 στη γέφυρα Αδάμη, στην Πλάκα Κερατέας, όπου άγνωστοι τον χτύπησαν θανατηφόρα με κάλτσες γεμάτες άμμο και η φοράδα του γύρισε μόνη στο σπίτι.
Έναν χρόνο πριν, ο δήμαρχος με επιστολή του στη Νομαρχία Αττικής και Βοιωτίας γνωστοποιεί ότι ο Κ. Παχύς (εκπρόσωπος του Σερπιέρι) προτίθεται να ανεγείρει εργολαβικό κατάστημα για τις σκουριές του Λαυρίου και διατυπώνει την επιθυμία της κοινότητας να επιβληθεί δημόσιος και δημοτικός φόρος. Στις 20 Ιουνίου 1864, λίγο πριν από τη θανατηφόρα ενέδρα στον δήμαρχο, ο Σερπιέρι καταθέτει μήνυση στον εισαγγελέα Πλημμελειοδικών, εναντίον του Λουκά Παπαθανασίου και άλλων κατοίκων της Κερατέας.
Το 1866, δύο χρόνια αργότερα, σε δίκη που γίνεται μεταξύ της «Ελληνικής και Γαλλικής Εταιρείας περί σκωριών του Λαυρίου», αναφέρονται συγκρούσεις μεταξύ κατοίκων της Κερατέας που βρίσκονται από τη μεριά της Ελληνικής Εταιρείας των Λ. Παπαθανασίου και Δημ. Καλλιφρονά και ανθρώπων της Γαλλικής Εταιρείας του Σερπιέρι.
Η κοινωνία της Κερατέας έχει διαιρεθεί στα δύο κι ο εμφύλιος έχει ξεκινήσει, όπως φαίνεται στα πρακτικά της δίκης, αφού γνωστές οικογένειες που υπάρχουν και σήμερα συντάσσονται είτε με τη Γαλλική Εταιρεία του Σερπιέρι είτε με την Ελληνική Εταιρεία του δημάρχου Λ. Παπαθανασίου.
Οι μπράβοι
Την 26η Ιανουαρίου του 1866 άνθρωποι της Ελληνικής Εταιρείας (που δεν ευδοκίμησε λόγω έλλειψης πόρων) έστησαν παραπήγματα (θυμίζει κάτι;), άνοιξαν φρεάτια, λάκκους κ.λπ. Ενώ η διεύθυνση της Γαλλικής Εταιρείας, για προστασία του προσωπικού της από τον «αιμοβόρον αρχιληστή Σπανό», κατάρτισε «ισχυρό σώμα οπλοφόρων» υπό τη διοίκηση «του γνωστού και ατρόμητου καπετάν-Μήτζα».
Ωστόσο, ο ατρόμητος καπετάν-Μήτζας ήταν έτοιμος να επιτεθεί κατά των ανθρώπων της Ελληνικής Εταιρείας, κατοίκων της Κερατέας, μεταξύ των οποίων και ο αδερφός του δημάρχου, Μήτρος Παπαθανασίου.
Την ίδια εποχή, αποστέλλεται στο Θορικό πολεμικό ατμόπλοιο (όπως επισημαίνεται στα πρακτικά της ίδιας δίκης), ενώ ο Γάλλος συγγραφέας Εντμντ Αμπού (γνωστός από τον «Βασιλέα των Όρεων»), στο μικρό του βιβλίο «L’ affaire du Laurion» («Η υπόθεση του Λαυρίου») αναφέρει συγκρούσεις μεταξύ των κατοίκων της περιοχής και εκπροσώπων της Γαλλικής Εταιρείας με πυροβολισμούς. Στην περιοχή φτάνουν αγήματα από την Αθήνα υπό την καθοδήγηση ενός στρατηγού συνοδευόμενου από έναν ανακριτή. Οι επιδρομείς οπισθοχωρούν αυθόρμητα μπροστά στον εθνικό στρατό και συγκεντρώνονται πιο μακριά...
Πηγές:
http://www.topontiki.gr
Διαβάστε σχετικά:
Διαβάστε σχετικά:
Το Τεχνολογικό Πολιτιστικό Πάρκο Λαυρίου, χαρακτηρίζεται ως ο «Παρθενώνας της Τεχνολογίας», αφού από εκεί ξεκίνησε η βιομηχανική δραστηριότητα της Ελλάδας, από την αρχαιότητα, ακόμη. Μια σημαντι…
