Πάμε στο δρυμό του Σουνίου, τον μικρότερο της Ελλάδας σε πανέμορφη διαδρομή που συνδυάζει τη θέα της γαλανής θάλασσας με τους ήχους και τις μυρωδιές της εξοχής, τις ανεμώνες με όλες τις αποχρώσεις του μοβ και άλλα αγριολούλουδα, βότανα, αρωματικά φυτά, που έχουν κάνει την εμφάνιση τους κάτω από τη Χαλεπή Πεύκη, που κατακλύζει το Σούνιο με πυκνά δάση, δίπλα στις αγριελιές, τις κουμαριές, τις λυγαριές, τους κέδρους, σε ένα μικροκλίμα με πλούσια πανίδα.
Ο δρυμός ιδρύθηκε το 1971, στα όρια του βρίσκεται το χωριό Άγιος Κωνσταντίνος ή Καμάριζα και έχει ανακηρυχθεί ευρύτερα ως περιοχή ιδιαίτερου φυσικού κάλλους και πολιτιστικής κληρονομιάς.
Συναντάμε σκουριασμένες ταμπέλες που υποδηλώνουν την ύπαρξη μεταλλείων της αρχαιότητας, στοές, δεξαμενές, σωρούς εκβολάδων και βρίσκονται διάσπαρτοι εδώ και χιλιάδες χρόνια, επίσης σειρές από ερειπωμένες κατοικίες.
Έχουν συλλεχθεί στην περιοχή περισσότερα από 260 ορυκτά που ήταν τελείως άγνωστα για την επιστήμη, τα οποία βρίσκονται στο ορυκτολογικό μουσείο του Λαυρίου, το μοναδικό στον Ελλαδικό χώρο, με μεγάλη ποικιλία φυτικών απολιθωμάτων, λειτουργεί τις Κυριακές και θα το επισκεφτώ σύντομα, τι παράληψη μου και αυτή....
Επισκεφτήκαμε το Έγκοιλον Χάος Σουνίου, ένα τεράστιο και εντυπωσιακό βάραθρο (δολίνη) που βρίσκεται εντός του ορίου της Αττικής, με τους μύθους να μιλούν για πτώση μετεωρίτη ή ακόμη και για έργο εξωγήινων.
Εμείς δεν μασάμε και ακούμε τους ειδικούς που λένε ότι το χάος σχήματος κυκλικού, βάθους 55 μέτρων και διαμέτρου 120 μέτρων, έχει προέλθει κατά πάσα πιθανότητα από κατάπτωση οροφής μεγάλου σπηλαίου κατά την πρόσφατη γεωλογική περίοδο και είναι ένα καρστικό βύθισμα με λεβητοειδή μορφή, έχουμε δηλαδή μια περίπτωση καρστ, που είναι χαρακτηριστικές μορφές εγκοίλων, σε ανθρακικής σύστασης πετρώματα, ασβεστόλιθους, δολομίτες, μάρμαρα, γύψους που έχουν δημιουργηθεί από τη διαβρωτική και διαλυτική ενέργεια του νερού.
Ο Παρθενώνας αντιπροσωπεύει τη δόξα του ανθρωπίνου πνεύματος, ενώ η Λαυρεωτική (Θορικό) παλιά, την ανθρώπινη εργασία, την παραγωγή και την πολιτιστική ανάπτυξη.
Στην πορεία της μέσα στο χρόνο, γνωρίζει καλά πως να παλεύει, να επιμένει, να ελπίζει και να χαμογελά.
Από την αρχαιότητα ήταν πολύ γνωστή για τα πολύτιμα ορυκτά της επί των οποίων στηρίχθηκε και αναπτύχθηκε οικονομικά η αρχαία Αθήνα, δημιουργώντας τον εθνικό της στόλο με τον οποίο κυριάρχησε στο Αιγαίο.
Το υπέδαφος της είναι πλούσιο σε μεταλλεύματα αργύρου, μολύβδου, σιδήρου και χαλκού.
Ο δήμος Λαυρίου ιδρύθηκε το 1835, ενώ το 1891 ονομάστηκε Λαυρεωτική με το έμβλημα της να είναι “μεταλλευτική κάμινος εκπέμπουσα καπνόν”
Το Λαύριο είναι η πύλη της Αττικής στο Αιγαίο, παλιά ήταν το νότιο όριο της επικράτειας της πόλης - κράτους των Αθηνών, με τον ναό του Ποσειδώνα να στέκει περήφανος, αφιερωμένος στον θεό της θάλασσας, δωρικού ρυθμού που είναι ο μόνος που έχει διασωθεί μέχρι σήμερα.
Μια παραθαλάσσια πόλη με μακραίωνη ιστορία, με πολλές και κρυφές χαρές, τη λατρεύω, έχω την τύχη να την απολαμβάνω χρόνια τώρα, μένω εκεί το καλοκαίρι και όχι μόνο, στο camping Bacchus του Διονύση του γαμπρού μου μεταξύ Λαυρίου και ναού του Ποσειδώνα μέσα σε δασική περιοχή με πεύκα, πριβέ παραλία, δασικοί λόφοι χωρίς κτίρια μοναδικοί για περπάτημα μαζί με τα σκυλιά, με θέα τον ναό ιδίως το ηλιοβασίλεμα που έρχονται οι τουρίστες από την Αθήνα για να το απολαύσουν.
Περπατάμε δίπλα στο λιμάνι, σε μεγάλη ανοιχτή επίπεδη περιοχή για αναψυχή, απολαμβάνουμε την ομορφιά των αρχιτεκτονικών κτιρίων του 19ου αι., χανόμαστε στις συνοικίες άλλων εποχών με πολλές επιλογές διασκέδασης, θες να σε δουν για να θεωρηθείς μέρος της κοινωνίας, αυτή η εμπειρία σε μια εσπλανάδα κατά το Ισπανικό, που τελευταία το βιώνουμε στο Ίδρυμα Πολιτισμού Σταύρος Νιάρχος.
Το Λαύριο ήταν το νομισματοκοπείο της αρχαίας Αθήνας διότι ο άργυρος από τις εξορύξεις ήταν η πρώτη ύλη για το αθηναϊκό τετράδραχμο.
Τα αρχαία ορυχεία της Λαυρεωτικής είχαν ένα δίκτυο από σήραγγες 80 χλμ.
Στους νεώτερους χρόνους, η πόλη που αναπτύχθηκε οφείλεται στη Γαλλική Εταιρεία Μετάλλων, μετέπειτα ελληνική.
Πολλά από τα σημερινά κτίρια της πόλης, που ορισμένα λειτουργούν ως χώροι εστίασης, στο πρόσφατο παρελθόν είχαν άλλη χρήση που δεν το βάζει ο νους.
Ένα μπαρ που πηγαίνω να δω φίλους και μου αρέσει πολύ, ψηλοτάβανο 7-10 μ. με εσωτερικά μπαλκόνια γύρω - γύρω, ήταν κατάστημα επίδειξης και πώλησης ανατολίτικων χαλιών για τους πλούσιους της γαλλικής εταιρείας.
Οι βόλτες στις γειτονιές του Λαυρίου είναι ταυτόχρονα μικρά ταξίδια στο χρόνο.
Το σημερινό ΚΕΠ στη πλατεία ήταν ξενοδοχείο, το σημερινό πνευματικό κέντρο στέγαζε τις ορχήστρες και τις χορωδίες των μεταλλωρύχων, η τράπεζα των μεταλλίων στις αρχές του 19ου αι. σήμερα είναι όμορφα ανακαινισμένο και είναι εστιατόριο πολυτελείας.
Τα κτίρια της Γαλλικής Εταιρείας σήμερα τα έχει το Εθνικό Μετσόβιο Πολυτεχνείο ως κέντρο ερευνών και πολιτισμού, όμορφα ανακαινισμένα, το καλοκαίρι απολαμβάνουμε συναυλίες και ποιοτικούς τραγουδιστές στα σκαλάκια του θεάτρου κάτω από το φεγγάρι!
Στην κεντρική πλατεία βλέπεις ένα κάτασπρο επιβλητικό άγαλμα του Ιταλού Ιωάννη - Βαπτιστή Σερπιέρη (1815-1887), ο οποίος επαναλειτούργησε τα μεταλλεία το 1863 και αγόρασε από τη μονή Πεντέλης (τι έχουν αυτές οι μονές..) και την κοινότητα Κερατέας 11.000 στρέμματα και ίδρυσε την ιταλογαλλική εταιρεία.
Το 1873 παραχώρησε τα δικαιώματα στην Τράπεζα της Κωνσταντινούπολης και το 1876 ιδρύεται η Γαλλική εταιρεία που λειτούργησε στη χώρα μας μέχρι το 1982.
Η οικογένεια Σερπιέρη εγκαταστάθηκε μόνιμα στην Ελλάδα και εξελληνίστηκε, το σπίτι τους ήταν.....το σημερινό κτίριο της Αγροτικής Τράπεζας, απέναντι από την Ακαδημία Αθηνών, στους μεταλλωρύχους ήταν σκληρός, παρ΄όλα αυτά το 1899 οι διάδοχοι του ανάγκασαν τους εργάτες με δικά τους λεφτά να φτιάξουν άγαλμα του.
Εδώ θα σας διηγηθώ μια ιστορία που όταν τη διάβασα δεν τη πίστευα, που δείχνει το ωραίο χιούμορ του υπέροχου, εφευρετικού, απλού Έλληνα.
Οι μεταλλωρύχοι πήγαν και βρήκαν τον Σουρή, ο οποίος τους έγραψε ένα ποίημα.
Την ημέρα των εγκαινίων οι επίσημοι τράβηξαν το σεντόνι και εμφανίστηκε το άγαλμα σκατά αλειμμένο και με το εξής ποίημα του Σουρή από κάτω.
Τι μας θωρείς ακίνητος / και δεν μας κατουράς / αφού και ανδριάντα / σε αξίωσε η Ελλάς / ω Βαπτιστά / ευγνωμοσύνης δώρο / ξερό σκατό κοπανιστό / και από Λαυριώτη κώλο.
Το 1982, όταν στη τηλεόραση έπαιξε το σήριαλ Λαυρεωτικά, οι κάτοικοι περιέλουσαν το άγαλμα με μπογιές, οπότε οι ειδικοί το φύλαξαν μέχρι πρόσφατα στην Εθνική Πινακοθήκη και αφού καθαρίστηκε, τοποθετήθηκε στη θέση του.
Σήμερα το Λαύριο δεν είναι μόνο ένα λιμάνι που εξυπηρετεί ακτοπλοϊκώς δυστυχώς μόνο τα κοντινά κυκλαδονήσια, βλέπεις η..... δύναμη του Πειραιά δεν επιτρέπει την ανάπτυξη και άλλων πόλεων, είναι παράλληλα ένα στεριανό νησί που όμοιο του δεν υπάρχει, εγώ στις βόλτες μου το ανακαλύπτω και νοιώθω πράγματι ότι είμαι σε νησί!!!!!
Πολύ κοντά στο Λαύριο έχουν αποκαλυφθεί ίχνη Μυκηναϊκής εγκατάστασης, τα επισκεφτήκαμε, στα οποία περιλαμβάνονται πέντε θολωτοί τάφοι που ανήκουν στη περίοδο 600 - 1100 π.χ. , συνδέονταν με την εκμετάλλευση των μεταλλείων της περιοχής, ιδίως του αργύρου από το 1500 π.χ. με πλήθος από κτερίσματα και άλλα αρχαιολογικά ευρήματα στη γύρω περιοχή που μαρτυρούν τον έντονο εποικισμό ενός μεγάλου λατρευτικού κέντρου.
Πάμε ανατολικά προς το αρχαίο θέατρο Θορικό, με μοναδική θέα στη θάλασσα, οι λόφοι είναι κατάσπαρτοι από χαμηλούς κέδρους, το έδαφος που βαδίζουμε είναι στρωμένο με πολυκαιρισμένους σωρούς σκουριάς από το αργυρό μετάλλευμα με το οποίο ήταν κάποτε εμπλουτισμένο το χώμα.
Την άνοιξη εδώ μαζεύω μοβ αμάραντους, κάτι πολύ σπάνιο, που φτιάχνω μοναδικά πανέμορφα πρωτομαγιάτικα στεφάνια, το χειμώνα ψάχνω για χόρτα μυρωδικά για πίτες (τα φύλλα τα ανοίγουν οι φιλενάδες μου), βρίσκω αρωματικά βότανα άφθονα, κρόκους σαν της Κοζάνης, λουλούδια σπάνια που φύονται πάνω στους πέτρινους λόφους με το λίγο χώμα, θάμνους με καρπούς για το χριστουγεννιάτικο δέντρο και στεφάνι, επίσης συλλέγω κρίταμο και παχουλά ραδίκια, παρά θιν΄ αλός, τι να πω, μαγικό μέρος......
Περπατάμε το πλακόστρωτο μονοπάτι, ανηφορίζοντας στο θέατρο που ήταν σε ένα οικισμό με ναυτικό φρούριο, κατοικείτο από την 4η χιλιετία π.χ. και κατά τους κλασσικούς χρόνους ήταν λιμάνι διαμετακομιστικού εμπορίου μετάλλων και ξυλείας.
Το αρχαίο θέατρο του Θορικού 525 - 480 π.χ. είναι το αρχαιότερο σωζόμενο στην Ελλάδα, αποτελείται από ορθογώνια ορχήστρα και 21 σειρές καθισμάτων.
Σήμερα έχει ανακαινιστεί ένα μικρό μέρος που το θαυμάζείς!!!
Η ιδιαιτερότητα του βρίσκεται στο ιδιόμορφο ελλειψοειδές σχήμα του και ήταν χώρος όχι μόνο για παραστάσεις αλλά και για συνεδριάσεις των πολιτών του δήμου, με χωρητικότητα 6000 θέσεων, επίσης στο χώρο του υπήρχε ναός του θεού Διονύσου καθώς και δωμάτια για την διαμονή των ηθοποιών.
Δίπλα στο θέατρο βρέθηκε ένα από τα αρχαιότερα Πλυντήρια Μεταλλεύματος του 6ου π.χ. αι. εδώ επίσης έχουμε ανακαινισμένο μέρος του, που ήταν ειδικές κατασκευές στις οποίες μεταφέρονταν τα μεταλλεύματα από την εξόρυξη, το θρυμματισμό και το κοσκίνισμα τους, για τον εμπλουτισμό τους, δηλαδή για να καθαριστούν ακόμη καλύτερα, όπου το υλικό αυτό έβγαινε από μια παρακείμενη σπηλιά, ακριβώς δίπλα από το πλυντήριο, με μόλυβδο και ασήμι που από το συγκεκριμένο ασήμι κατασκευάστηκαν τα πρώτα αττικά τετράδραχμα, το Αθηναϊκό νόμισμα που κυριάρχησε για σχεδόν 5 αι. και είχε στην μία όψη την Αθηνά και στην άλλη την γλαύκα (κουκουβάγια) και έδιναν στην πόλη της Αθήνας 750 τάλαντα τον χρόνο με τα οποία ο Θεμιστοκλής κατασκεύασε τον περίφημο στόλο της πόλης.
Ένα τόσο σπουδαίο μνημείο της ανθρωπότητας, με θλίβει αφάνταστα που το βλέπω “άφραγο αμπέλι”, εγκαταλελειμμένο στη.... τύχη του, απλώνω το χέρι μου, αγκαλιάζω τις πέτρες, διαλογίζομαι με την ιστορία, παραβρίσκομαι σε μία γιορτή “το κατ΄αγρούς Διονύσια” τη μεγάλη τελετή, που μίμηση της παρουσιάζει ο Αριστοφάνης στους Αχαρνείς του, γλέντια, ατέλειωτα πανηγύρια με το κρασί, αστεία, μεταμφιέσεις, αποτελούσε μια μεγάλη αλήθεια στην περιοχή που ο Βιργίλιος γράφει ζωηρά, καθώς αντλεί εικόνες από τη ζωή των χωρικών στην Αττική.
Πότε θα δούμε να αξιοποιούνται στο έπακρο όλοι αυτοί οι θησαυροί μας που κατά την τελευταία παγκόσμια αντίληψη, η παρουσίαση των μνημείων είναι μία διασκέδαση όπου η πολιτιστική σύνδεση των επισκεπτών θα έχει να κάνει με τον χώρο και τον χρόνο.
Στην πεδιάδα, νότια δυτικά του οικισμού υπάρχουν τα ερείπια δωρικού ναού του 5ου π.χ. αι. που έχει γίνει γνωστός ως “ναός της Δήμητρας και κόρης” από επιγραφή του που σύμφωνα με τη μυθολογία εδώ βρέθηκε η θεά αιχμαλωτισμένη από πειρατές κατά το ταξίδι της από την Κρήτη, όπου κατάφερε να δραπετεύσει και να μεταβεί στην Ελευσίνα όπου της επιφύλαξαν τιμές και δόξες στα μυστήρια της.
Κρυώσαμε πολύ σε αυτή την μαγική βόλτα αλλά το απολαύσαμε, τώρα μας περιμένει το κρασί άφθονο και το καλό φαϊ με υπέροχη παρέα.........
Πηγή κειμένου και φωτογραφιών: Facebook
