Της Ηρώς Ζερβάκη, περιφερειακής συμβούλου Αττικής, μέλους Δ.Σ. ΕΣΔΚΝΑ
Τα τελευταία 4 χρόνια, σε ό,τι αφορά τη διαχείριση των απορριμμάτων της Αττικής, προωθείται από όλες τις κυβερνήσεις μια συγκεκριμένη προοπτική, ενώ δυναμιτίζονται όποιες άλλες προτάσεις μπορούν να δώσουν γρηγορότερη, οικονομικότερη και φιλικότερη προς το περιβάλλον λύση στο πρόβλημα. Η δρομολογούμενη αυτή προοπτική αφορά την κατασκευή 4 εργοστασίων δυναμικότητας 1.355.000 t/y, πλέον του υφιστάμενου ΕΜΑΚ δυναμικότητας 400.000 t/y, με ενιαίο διαγωνισμό, και την εκχώρηση της λειτουργίας τους για 25 χρόνια, με ΣΔΙΤ.
Στην προσπάθειά της αυτήν, οι κυβερνώντες χρησιμοποιούν δηλώσεις ή διαρροές στον Τύπο, οι οποίες καμιά σχέση δεν έχουν με την πραγματικότητα, αλλά δημιουργούν κλίμα πανικού που «οδηγεί» στη δρομολογούμενη προοπτική. Για τον λόγο αυτόν, κρίνω απαραίτητο να επισημάνω την πραγματικότητα (απαντώντας στα πλαστά διλήμματα που έχουν τεθεί), παραθέτοντας ταυτόχρονα μια αποτελεσματική λύση, την οποία πρέπει να υιοθετήσουμε.
Δίλημμα 1ο: Ο ΧΥΤΑ Φυλής επαρκεί μόλις για 2 χρόνια. Εάν δεν κάνουμε τα εργοστάσια, τι θα κάνουμε μετά τα σκουπίδια;
Απάντηση: Η χωρητικότητα του ΧΥΤΑ Φυλής είναι περί τους 10.000.000 t, δηλαδή ακόμα και με τις σημερινές συνθήκες, που «θάβουμε» 2.000.000 t/y επαρκεί μέχρι το τέλος του 2016. Έχει σχεδόν ολοκληρωθεί ο ΧΥΤΑ Γραμματικού, ενώ δεν έχει ξεκινήσει ο ΧΥΤΑ Κερατέας. Πέραν τούτου, οι ποσότητες των σκουπιδιών μειώνονται σημαντικά λόγω της οικονομικής κρίσης (συνεπώς οι σχεδιασμοί του 2008 δεν ανταποκρίνονται στη σημερινή πραγματικότητα), ενώ δεν έχει γίνει καμιά ουσιαστική προσπάθεια για αύξηση της ανακύκλωσης, που θα συρρίκνωνε τις ποσότητες των παραγόμενων απορριμμάτων.
Δίλημμα 2ο: Χρειάζονται 4 εργοστάσια, ούτως ώστε να επεξεργαζόμαστε 1.355.000 t/y πλέον των 400.000t/y που μπορεί να επεξεργάζεται το υφιστάμενο ΕΜΑΚ.
Απάντηση: Οι ΠεριφερειακοίΣχεδιασμοίτης προηγούμενης δεκαετίας αναφέρονταν σε μεγάλες, «φαραωνικές» μονάδες, στις οποίες θα συγκεντρώνονταν ΟΛΑ τα απορρίμματα που παράγει η Αττική για να τα επεξεργαστούμε. Η λογική αυτή παρέβλεπε την ανακύκλωση - κομποστοποίηση και δεν λάμβανε υπ' όψιν την οικονομική κρίση και τη συρρίκνωση των εισοδημάτων των πολιτών, οι οποίοι πλέον αδυνατούν να πληρώσουν μεγάλα κόστη επεξεργασίας. Πρέπει να οδηγηθούμε σε μικρότερες μονάδες, οι οποίες να έχουν διασπορά στην Αττική (ώστε να συρρικνώνονται τα κόστη μεταφοράς και να επιμερίζεται το περιβαλλοντικό κόστος), που θα ελαφρύνονται όσον αφορά τις προς επεξεργασία ποσότητές τους από ένα δίκτυο Σταθμών Μεταφόρτωσης Απορριμμάτων, και σ' αυτούς, όπου είναι δυνατόν, να γίνεται μικρής κλίμακας προεπεξεργασία. Εφόσον:
α) πραγματοποιηθεί ένα ευρύ πρόγραμμα ενημέρωσης των πολιτών για την ανακύκλωση και την κομποστοποίηση,
β) καθιερωθεί ο κάδος των οργανικών,
γ) κατασκευαστούν οι ΣΜΑ που έχουν ήδη χωροθετηθεί και δημιουργηθούν «πράσινα σημεία»,
δ) κατασκευαστούν τα 3 εργοστάσια κομποστοποίησης (που προβλέπονται, και για τα οποία δεν έχει κανείς αντίρρηση) δυναμικότητας 160.000 t/y και κόστους περίπου 32.000.000 ευρώ,
ε) κατασκευαστούν δυο μικρά εργοστάσια επεξεργασίας δυναμικότητας 100.000-150.000 t/y καθένα, κόστους περίπου 50.000.000 ευρώ, και
στ) με δεδομένο ότι λόγω της οικονομικής κρίσης τα σκουπίδια της Αττικής μειώθηκαν κατά 13%-17% το 2011, προκύπτουν τα στοιχεία του παραπάνω πίνακα:
Αξίζει να σημειωθεί ότι με τον σχεδιασμό αυτόν, σε έναν μόλις χρόνο ΔΕΝ ΘΑ ΕΧΟΥΜΕ τις ποσότητες που υπολογίζουν οι υποστηρικτές των «μεγάλων επενδύσεων» να αποτελούν «ελάχιστη εγγύηση» (δηλαδή να τους τις πληρώνουμε είτε έχουμε αυτήν την ποσότητα αποβλήτων για επεξεργασία είτε όχι), που είναι οι 1.355.000 t/y. Συνεπώς, δεν χρειάζονται 4 εργοστάσια, παρά μόνο 2 μικρά στην Ανατολική Αττική, τα οποία θα συνδράμουν το υφιστάμενο ΕΜΑΚ.
Επιπρόσθετα, πρέπει να ενισχύσουμε άμεσα την ανακύκλωση, γιατίΣΕ ΚΑΜΙΑ ΠΕΡΙΠΤΩΣΗ δεν προλαβαίνουν να κατασκευαστούν εργοστάσια πριν από 4-5 χρόνια, συνεπώς πρέπει με άλλους τρόπους να πετύχουμε τους στόχους που έχει θέσει η Ε.Ε. για το 2013.
Δίλημμα 3ο: Αφού με την ανακύκλωση μπορούμε να έχουμε οικονομικότερα και φιλικότερα στο περιβάλλον αποτελέσματα, γιατί δεν έχουμε προχωρήσει σ' αυτήν την κατεύθυνση;
Απάντηση: Γιατί όσοι μελετητές και εργολάβοι ασχολούνται με τα απορρίμματα και υποστηρίζουν την καύση ή μεθόδους προεπεξεργασίας για καύση (όπως ηβιοξήρανση), επιθυμούν να έχουν «υλικό» κι όχι να μειωθεί με την ανακύκλωση (γιατί θα χάσουν χρήματα). Έτσι, ασκούν τεράστιες πιέσεις στις αυτοδιοικητικές και τις πολιτικές ηγεσίες και σαμποτάρουν κάθε προσπάθεια να αυξηθεί η ανακύκλωση.
Το ευχάριστο είναι ότι, εκτός των «μπλε κάδων», πολλοί δήμοι τα τελευταία χρόνια έχουν κάνει πιλοτικά προγράμματα οικιακής κομποστοποίησης και έχουν δει άμεσα και μετρήσιμα αποτελέσματα, ώστε είναι πρόθυμοι να συμμετέχουν σε όποια σχετική πρωτοβουλία αναληφθεί.
Δίλημμα 4ο: Απαιτούνται πολλά χρήματα και γι' αυτό πρέπει να προσελκύσουμε ιδιώτες, να γίνουν τα έργα με ΣΔΙΤ και να τους εκχωρήσουμε για 25 χρόνια την εκμετάλλευση.
Απάντηση: Ο σχεδιασμός που αναφέραμε απαιτεί λιγότερα από 100.000.000 ευρώ, τα οποία μπορούν να καλυφθούν κατά 95% από κοινοτικούς πόρους. Το υπόλοιπο ποσό μπορεί να καλυφθεί από την Περιφέρεια Αττικής, τους δήμους ή με δανεισμό με ευνοϊκό επιτόκιο. Συνεπώς, είναι πλαστό το δίλημμα ότι χρειάζονται ιδιώτες επενδυτές για να τοποθετήσουν χρήματα. Αυτό το λένε και οι ίδιοι οι επενδυτές, όταν αναφέρουν ότι «ο τραπεζικός δανεισμός κοστίζει 20%» και πρέπει «η επένδυση να τους αποφέρει 30%», παραδέχονται δηλαδή ότι θα καταφύγουν σε τραπεζικό δανεισμό και δεν θα βάλουν φράγκο!
Δίλημμα 5ο: Μα τότε γιατί δρομολογείται μια τέτοια προοπτική, αφού οι εγκαταστάσεις δεν χρειάζονται και θα μείνουν «εργοστάσια - κουφάρια», ενώ το τιμολόγιο θα αυξηθεί;
Απάντηση: Οι «εθνικοί εργολάβοι των σκουπιδιών» προσπαθούν από το 2007 να κατασκευάσουν με ΣΔΙΤ 4 εργοστάσια, παρ' ότι σε κανέναν Περιφερειακό Σχεδιασμό της Αττικής (ΠΕΣΔΑ) δεν αναφέρονται 4 εργοστάσια, και μάλιστα να γίνουν ως ενιαίο έργο. Τα τελευταία χρόνια, αντί να συντάσσονται μελέτες και να ωριμάζουν έργα, συντάσσονται Τεύχη Δημοπράτησης (!).
Το 2009 προέκυψε η «έμπνευση» της Προγραμματικής Σύμβασης, για να αποξενωθεί πλήρως ο ΕΣΔΚΝΑ και να αναλάβει τον διαγωνισμό η Κρατική Περιφέρεια. Η προσπάθεια αυτή έπεσε στο κενό, καθώς η ΠΟΕ-ΟΤΑ ακύρωσε την απόφαση στο Ελεγκτικό Συνέδριο, κι εν τω μεταξύ, σε εφαρμογή του «Καλλικράτη», τον ρόλο αυτόν μπορούσε να έχει μόνο η Αιρετή Περιφέρεια (που πήρε την αρμοδιότητα).
Το τελευταίο διάστημα, οι ενδιαφερόμενοι εργολάβοι προσπαθούν να πείσουν την κυβέρνηση ότι αντί των 4 εργοστασίων (που είναι πλέον «ηλίου φαεινότερο» ότι δεν μπορούν να κατασκευαστούν) πρέπει να κατασκευάσουμε το μεγάλο εργοστάσιο της Φυλής, το οποίο είναι «ωριμότερο». Η πραγματικότητα είναι ότι όλα τα εργοστάσια έχουν τον ίδιο βαθμό ωρίμανσης, ενώ η συγκέντρωση όλων των εγκαταστάσεων επεξεργασίας σε μια περιοχή διαιωνίζει τη σημερινή κατάσταση υποβάθμισης της Δυτικής Αττικής και διατηρεί υψηλά τα κόστη μεταφοράς των σκουπιδιών. Στο πίσω μέρος του μυαλού τους έχουν ότι με την ποσότητα των 400.000 t/y (που επεξεργάζεται το ΕΜΑΚ) και των 700.000 t/y που θα επεξεργάζεται το νέο, θα έχουν αρκετό προεπεξεργασμένο υλικό για να φτιάξουν οι ίδιοι - για δικό τους λογαριασμό - εργοστάσιο καύσης. Και
α) οι πολίτες θα πληρώνουν τους εργολάβους για να μετατρέπουν τα σκουπίδια τους σε srf,
β) ο ΕΣΔΚΝΑ θα πληρώνει τους εργολάβους να παραλαμβάνουν το παραγόμενο srfγια να μην το θάβουμε στον ΧΥΤΑ,
γ) το κράτος θα πληρώνει τους εργολάβους γιατί θα καίνε Ανανεώσιμες Πηγές Ενέργειας για να παράγουν ρεύμα και
δ) η ΔΕΗ θα πληρώνει τους εργολάβους για να αγοράζει το ρεύμα που θα παράγουν. Αλήθεια, ποιος πιστεύει ότι αυτό μπορεί να γίνει, σε περίοδο που οι πολίτες πεινούν;
http://topontiki.gr/articles/view/28184
