Ο γνωστός γελοιογράφος με σύνθημα «κάτω τα κόμματα, ζήτω τα χρώματα» μιλάει στη metrogreece.
Συνέντευξη στη Δέσποινα Κωστορρίζου
M’ ένα χαρτί κι ένα πενάκι 40 ολόκληρα χρόνια σχολιάζει, γελοιογραφεί, σαρκάζει… υπηρετώντας την τέχνη του σκίτσου και της γελοιογραφίας.
Εύστοχος και επίκαιρος ο Σπύρος Ορνεράκης μας θυμίζει στιγμές της καθημερινής μας ζωής διανθισμένες με χιούμορ, ευρηματικότητα, φαντασία και κριτική διάθεση. Η ματιά του, μάλιστα, είναι συχνά πιο διαπεραστική από οποιοδήποτε αντιπολιτευτικό σχόλιο ή από τη σκληρή δημοσιογραφική κριτική στα πρωτοσέλιδα των εφημερίδων.
Ο Σπύρος Ορνεράκης έφτασε αισίως τα 70 του χρόνια, αλλά η ματιά του δεν έχασε τα νεανικά της αντανακλαστικά. Γνήσιος, με το χιούμορ και τη σατυρική διάθεση να αποτελούν τα βασικά συστατικά όχι μόνο της δουλειάς του αλλά και της ζωής του όλης ζει στην Κερατέα είναι παντρεμένος με την Τζένη κι έχουν δύο παιδιά, την Ελένη και τον Λυκούργου.
Η κουβέντα μας έγινε μέσα σε χιουμοριστική ατμόσφαιρα (δεν θα μπορούσε να γίνει κι αλλιώς) στη σχολή του στην Πλατεία Αμερικής. Και μπορεί τα σκίτσα να έχουν το ίδιο χρώμα με την καθημερινότητα, να είναι ασπρόμαυρα, αλλά οι μικρές ιστορίες που έρχονται και φεύγουν είναι ικανές όχι μόνο να σπείρουν χρώμα αλλά και χαμόγελα και φρέσκο αέρα στο μυαλό.
Ο γνωστός γελοιογράφος Σπύρος Ορνεράκης
- Τι σημαίνει για σας το σκίτσο;
Το σκίτσο για μένα είναι στην ουσία η ύπαρξή μου. Το σίγουρο είναι ότι δεν θα μποορύσα να κάνω τίποτε άλλο. Εκτός αν φυτέψω καμιά ντοματούλα, κανά κολοκυθάκι. Κάποια τέτοια πράγματα τα καταφέρνω. Με τα ζώ επίσης τα καταφέρων. Έχω δηλαδή τις κότες μου, έχω τα σκυλιά μου, τα γατιά μου, αλλά σ’ άλλα πράγματα είμαι εντελώς ατάλαντος.
- Αυτό θέλατε να κάνετε πάντα; Να σκιτσάρετε;
Όχι, απλώς αυτό ήθελα. Νομίζω απ’ τη στιγμή που γεννήθηκα το ανακάλυψα δυστυχώς πάρα πολύ νωρίς. Αυτό έκανα πάρα πολύ νωρίς. Έχω τιμωρηθεί επειδή έκανα καραγκιοζάκια, αλλά τελικά τα καραγκιοζάκια μ’ ανεβάσανε εκεί που είμαι τώρα. Και ευτυχώς είμαι ευτυχής που κάνω αυτό που ήθελα από μωρό απιδί.
- Όταν ήσασταν μικρός τι θέλατε να γίνεται, όταν μεγαλώσετε;
Όταν ήμουνα μικρός ήθελα απλά να είμαι ελεύθερος. Να μπορώ να λέω τη γνώμη μου. Ήθελα να κάνω αυτό που θέλω. Δεν ήθελα να κατακτήσω τον κ΄σομο. Δεν είχα τέτοιου είδους φιλοδοξίες. Αγαπούσα τον κόσμο, αγαπούσα τη φύση, αγαπούσα τα ζώα, αγαπούσα ότι υπήρχε τριγύρω μου και γι’ αυτό μ’ ενοχλούσαν πολλά πράγματα και γι’ αυτό το σατήριζα κιόλας. Από πιτσιρικάς θυμάμαι ότι είχα πάρα πολύ χιούμορ στην παρέα μου, στην συντροφιά μου. Εντάξει αυτό. Τώρα κινδυνεύω να το χάσω.
- Τώρα όλοι θα το χάσουμε.
Έτσι.
- Από πιτσιρικάς δηλαδή ζωγραφίζατε;
Ναι. Από πολύ μικρός. Απ’ τα πρώτα πρ΄γματα που έχω κάνει. Προτού ακόμα. Με το που πήρα κάποιο, κάποια πέτρα που ήταν μαλακιά έτσι σαν κιμωλία κι έγραφε στα τσιμέντα της αυλής. Θυμάμαι αντί να γράφω, που δεν ήξερα να γράφω άρχιζα να κάνω σκίτσα. Και σχεδίαζα κι έκανα κόμικς. Δηλαδή τις ισοτρίες που έλεγα στους πιτσιρικάδες στους φίλους μου τους περιέγραφα τις ιστορίες σκιτσάροντας. Έκανα σκίτσα και τους ανέπτυσα ένα ολόκληρο κόμικ. Σήμερα πια μπορώ να πώ ότι αυτό που τους έκανα τότε το παραμύθι το εικονογραφημένο που τους έκανα στο τσιμέντο ήταν κόμικ.
- Τότε δεν το συνειδητοποιούσατε.
Τότε όχι. Απλώς είχα την ανάγκη ν’ αφηγηθώ κάτι με εικόνες.
- Φοβηθήκατε ποτέ ότι ίσως να μην μπορούσατε να επιβιώσετε μέσα από την τέχνη σας;
Όλοι το φοβόντουσαν. Εγώ δεν το φοβόμουνα γιατί είχα ένα σπίτι που με στήριζε και με υποστήριζε. Λοιπόν, ένιωθα έτσι πάντα μια ασφάλεια ότι εντάξει κι αν δεν κάνω τίποτα ένα κομμάτι ψωμί θα μου δώσουνε να φαώ. Ευτυχώς απεδείχθει ότι και αυτοί είχαν άδικο κι εγώ.
- Το σκίτσο πάντως κόκαλα δεν έχει και κόκαλα τσακίζει.
Έτσι πιστεύαμε αλλά νομίζω ότι μπορεί μεν να τσακίζει κόκαλα αλλά εξαρτάται τι κόκαλα άμα είναι από παχύδερμο θέλει πάρα πολύ χτύπημα το πράγμα για να πιάσιε. Και δυστυχώς είμαστε σε κάποιες εποχές που τα παχύδερμα μάλλον περισσεύουνε.
- Δεν υπάρχουν δηλαδή αντιδράσεις, παράπονα από πολιτικούς.
Νομίζω ένας έξυπνος πολιτικός που πλέον το χουν πάρει χαμπα΄ρι μας οι πολιτικοί επιδιώκουν την γελοιογραφία γαιτί αν ο γελοιογράφος δεν τους περιλαμβάνει δη ο πολιτικός γελοιογράφος σίγουρα σαν πολιτικοί έχουν πεθάνει. Μόνο τους ζωντανούς πολιτικούς πιάνει η γελοιογραφάι. Η πολιτική γελοιογραφία.
- Έχετε υπάρξει και στην τηλεόραση κατά καιρούς. Πώς τη βλέπετε;
Έχω δουλέψει πολύ με την τηλεόραση και μάλιστα από το 71 εγώ έχω με το να κάνω σκηνικά κοστούμια έδω δουλέψει σκίτσα έχω κάνει, παιδικές εκπομπές έχω κάνει. Ήταν καλές οι εποχές. Ήταν πραγματικά ένας πολύ ωραίος χώρος αυτός της τηλεόρασης όπως και του θεάτρου βέβαια. Σήμερα, όμως, πονάω πάρα πολύ γιατί βλέπω ότι τα μέσα τα περισσότερα έχουνε, ελέγχονται από δυνάμεις με άλλο προορισμό. Δηλαδή, δεν ξέρω αν και πόσο θέλουν να βοηθήσουνε πραγματικά τον κόσμο.
- Λαζόπουλος / Αναστασιάδης / Αρβύλα που έχουν να κάνουν με τη σάτιρα παρακολουθείτε;
Είναι δυνατόν να μην τα παρακολουθώ;
- Πώς σας φαίνονται;
Κοίταξε νομίζω ότι ένα απ’ τα ωραιότερα έτσι πράγματα που μπορεί να ‘χει η τηλεόραση, εκτός ότι βγάζει πολλές αλήθειες όλη αυτή η ιστορία δίνει και μια ανάσα στον κόσμο. Είναι άλλωστε πολύ συγγενικό με τη δική μας δουλειά. Δηλαδή εμείς δουλεύουμε με την πένα μας, αυτοί με την εικόνα στο γυαλί.
- Όρια υπάρχουν στη σάτιρα;
Εγώ προσωπικά, έχω όρια. Πάντα είχα όρια. Εντάξει, δεν έσφαξα με μαχαίρι, έσφαζα με την πένα μου. Αλλά πιστεύω ότι το ήθος ήταν κάτι που παντού μ’ ακολουθούσε.
- Γενικότερα παρακολουθείτε τα πάντα και γνωρίζεται τα πάντα, έτσι δεν είναι;
Δεν γίνεται διαφορετικά. Πιστεύω ότι όλο το 24ωρο με εξαίρεση των ώρα που κοιμάται κανείς, καμιά φορά και στον ύπνο μας τα βλέπουμε, ασχολείσαι μ’ αυτό το αντικείμενο. Ειδάλλως, δεν μπορείς, δεν μπορείς να λειτουργήσεις, αν δεν είσαι συνέχεια επιστρατευμένος σ’ αυτή την αγωνία.
- Η οικογένεια, πάντως, βλέπω συμπαρίσταται στο πλευρό σας. Κάποιο απ’ τα παιδιά ακολουθεί το επάγγελμα;
Ο γιος μου ασχολείται με το design είναι πολύ καλός μάλιστα με καριέρα και στο εξωτερικό. Η κόρη μου τώρα ασχολείται με τας Δραματικάς Τέχνας, ενώ σπούδασε κάποια άλλα πράγματα και η γυναίκα μου τραβάει το κουπί όπως γίνεται συνήθως σ’ όλες τις περιπτώσεις για να ‘μαι εγώ αρκετά ελεύθερος, μάλλον δουλεύουνε κάποιοι άλλοι λίγο παραπάνω απ’ ότι χρειάζεται για μένα.
- Η καθημερινότητά σας σήμερα;
Σήμερα μπορώ να πω ότι δεν έχω πλέον αγωνίες υπαρξιακές, έχω αγωνίες έτσι για το σύνολο των συνανθρώπων.
Ασχολούμαι πάρα πολύ με τους νέους ανθρώπους κι αυτό με ανανεώνει. Νομίζω ότι είναι ένας καινούργιος πια προορισμός για μένα να δώσω τις γνώσεις μου και τη βοήθειά μου στους νέους ανθρώπους που είναι το μέλλον πια και για τη δουλειά και γι’ αυτό τον τόπο.
Ασχολούμαι πάρα πολύ με τους νέους ανθρώπους κι αυτό με ανανεώνει. Νομίζω ότι είναι ένας καινούργιος πια προορισμός για μένα να δώσω τις γνώσεις μου και τη βοήθειά μου στους νέους ανθρώπους που είναι το μέλλον πια και για τη δουλειά και γι’ αυτό τον τόπο.
- Και πώς έχει προσαρμοστεί λόγω κρίσης η καθημερινότητά σας;
Μ ‘ έχει ακουμπήσει κι εμένα όπως όλους. Ποτέ δεν υπήρξα άνρθωπος του πλούτου ή της, ούτε την δουλειά μου πιστεύω ποτέ την πούλησα ακριβά. Ε, και σαν συνέπεια βέβαια δεν είμαι από τους εύρωστους οικονομικά. Έχω κάνει αυτά που ήθελα να κάνω το κτήμα μου, το σπίτι μου κλπ δεν έχω κανένα πρόβλημα, αλλά σήμερα βλέπω ότι με το να τα ‘χεις αυτά είναι πρόβλημα.
- Για το κέφι σκιτσάρετε;
Πάρα πολύ. Νομίζω περισσότερο απ’ όσο χρειάζεται. Δουλεύω για το κέφι μου και δη τώρα που έχω περισσότερο την πολυτέλεια να το κάνω αυτό.
- Αυτή την περίοδο μοιάζει ιδανικό αυτό που κάνετε και για όλους εμάς γιατί χρειαζόμαστε να σκάσει το χειλάκι μας.
Είναι πολύ δύσκολη περίοδος ν ακάνεις τον άλλον να χαμογελάσει πια. Ξέρεις, ο φόβος ο μεγάλος είναι όταν χάνεται το χιούμορ, ότι τα πράγματα γίνονται πάρα πολύ δύσκολα, ενώ σε άλλες δύσκολες περιπτώσεις ΄τονα είχαμε δυσκολίες το χιούμορ ήτανε σε θρίαμβο. Τώρα πια σατηρίζει, καυτηριάζει το χιούμορ. Έχει αλλάξει μορφή γιατί τα πράγαμτα είναι πάρα πολύ δύσκολα.
- Τι άλλο να περιμένουμε από τον Σπύρο Ορνεράκη;
Δεν νομίζω να πρέπει να περιμένετε πολλά πράγματα. Νομίζω ότι η πορεία που έχω κάνει ήτανε αυτό που μπορούσα έτσι να κάνω. Από κει και πέρα αν θα κάνω κάτι άλλο θα έιναι πράγμα εντελώς δικό μου πια. Δηλαδή, πράγμα της δικής μου διάθεσης, της ψυχούλας μου. Δηλαδή έχω αποφασίσει πια να ασχοληθώ όσ ομπρώ με πράγματα που δεν έχουν από πίσω κάποια εντολή.
- Τι εύχεστε τώρα για το μέλλον;
Να δω έναν κόσμο όπως τον ήξερα στις καλές μας ημέρες.
- Σας ευχαριστούμε πολύ
Να είστε καλά.
metrogreece.gr
