«Νέα αρχιτεκτονική της αυτοδιοίκησης και της αποκεντρωμένης διοίκησης – πρόγραμμα “Καλλικράτης”»: Η μεταρρύθμιση της διοικητικής διαίρεσης της Ελλάδας και ο επανακαθορισμός των ορίων των αυτοδιοικητικών μονάδων, του τρόπου εκλογής των οργάνων και των αρμοδιοτήτων αυτών. Ένα πρόγραμμα το οποίο τέθηκε σε πλήρη ισχύ από την 1η Ιανουαρίου 2011 και αντικατέστησε το σχέδιο «Καποδίστριας». Δύο νόμοι, στην ουσία, που φέρουν σημαντικά ονόματα (αυτά του περίφημου αρχιτέκτονα του Παρθενώνα και του πρώτου κυβερνήτη της νεότερης Ελλάδας αντιστοίχως) και στην εφαρμογή των οποίων στηρίχθηκαν ελπίδες και μεγάλες προσδοκίες για ανασύνταξη και αποτελεσματικότερη λειτουργία της αυτοδιοίκησης α’ και β’ βαθμού.
Οι δημοτικοί άρχοντες, από τη μεριά τους, επένδυσαν αρκετά στην υποσχόμενη οικονομική αποκέντρωση που θα λάμβανε χώρα μέσω του πακέτου των κεντρικών αυτοτελών πόρων (Κ.Α.Π.) – 12% Φ.Π.Α., 20% φόρο εισοδήματος και 50% (Φ.Α.Π.). Όμως ο θεσμός διέψευσε και τους πλέον καλοπροαίρετους, αφού οι δήμοι δεν έχουν τον πλήρη έλεγχο χειρισμού των υποθέσεών τους.
Στην πράξη, ο συγκεντρωτισμός, η γραφειοκρατία και τα μεγάλα συμφέροντα επέβαλαν στις τοπικές κοινωνίες να αποδέχονται τις αποφάσεις της κεντρικής εξουσίας μην έχοντας λόγο σε αυτές. Τρανταχτά παραδείγματα αυτό της κοινής υπουργικής απόφασης για τις ιχθυοκαλλιέργειες (τις τελευταίες ημέρες της προηγούμενης κυβέρνησης) με την οποία θα μετέτρεπαν τον Αργοσαρωνικό σε ένα απέραντο εκτροφείο ψαριών, με σοβαρές περιβαλλοντικές συνέπειες, αλλά και εκείνο του «ρυθμιστικού σχεδίου Αθήνας-Αττικής 2021» που, παρόλο που βρίσκεται σε στάδιο διαβούλευσης, δεν φαίνεται να αφουγκράζεται τις πραγματικές ανάγκες των μικρών κοινωνιών. Φυσικά υπάρχει και το Εκλεκτικό Συνέδριο το οποίο, σε πολλές περιπτώσεις, λειτουργεί ως αυστηρός τοποτηρητής, συναποφασίζοντας ή διαμορφώνοντας τις τελικές αποφάσεις. Με άλλα λόγια, «αμαρτίαι γονέων παιδεύουσι τέκνα» με τους δήμους να πληρώνουν λάθη παλαιότερων εποχών.
Στην παραπάνω δύσκολη και δυσοίωνη, οικονομικά και διοικητικά, κατάσταση έρχονται να προστεθούν οι ιδιαιτερότητες που έχουν οι νησιωτικές περιοχές στο πλαίσιο του προγράμματος «Καλλικράτης». Πάσχοντας από σοβαρές ελλείψεις σε βασικές υποδομές, όπως η ύδρευση, η αποχέτευση, η διαχείριση απορριμμάτων, τα λιμάνια και οι θαλάσσιες συγκοινωνίες, οι νησιωτικοί δήμοι αισθάνονται -και με το παραπάνω- την αυτοδιοικητική κρίση: Καλούνται να καλύψουν τους δημότες τους τόσο σε επίπεδο βασικών αναγκών όσο και σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών· ιδιαιτέρως κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.
Ένας χρόνος πέρασε. Πολλοί δήμαρχοι βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής (διοικητικής) κρίσης ως άλλοι καπετάνιοι ακυβέρνητου σκάφους στο πέλαγος της αυτοδιοικητικής απομόνωσης. Η κοινωνική συνοχή και η ουσιαστική ενίσχυση του θεσμικού ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι απαραίτητες. Χρειάζεται οι δήμοι, οι περιφέρειες και, βεβαίως, οι ίδιο οι πολίτες να έχουν τον τελευταίο λόγο σε ό,τι τους αφορά. Ας μην ξεχνούμε ότι, ξεκινώντας από τα μικρά, πετυχαίνουμε τα μεγάλα. Ας γίνουν, λοιπόν, οι τοπικές κοινωνίες πρωτεργάτες στην επανεκκίνηση της εθνικής μας οικονομίας.
Στην παραπάνω δύσκολη και δυσοίωνη, οικονομικά και διοικητικά, κατάσταση έρχονται να προστεθούν οι ιδιαιτερότητες που έχουν οι νησιωτικές περιοχές στο πλαίσιο του προγράμματος «Καλλικράτης». Πάσχοντας από σοβαρές ελλείψεις σε βασικές υποδομές, όπως η ύδρευση, η αποχέτευση, η διαχείριση απορριμμάτων, τα λιμάνια και οι θαλάσσιες συγκοινωνίες, οι νησιωτικοί δήμοι αισθάνονται -και με το παραπάνω- την αυτοδιοικητική κρίση: Καλούνται να καλύψουν τους δημότες τους τόσο σε επίπεδο βασικών αναγκών όσο και σε επίπεδο παροχής υπηρεσιών· ιδιαιτέρως κατά τη διάρκεια της τουριστικής περιόδου.
Ένας χρόνος πέρασε. Πολλοί δήμαρχοι βρίσκονται στα πρόθυρα νευρικής (διοικητικής) κρίσης ως άλλοι καπετάνιοι ακυβέρνητου σκάφους στο πέλαγος της αυτοδιοικητικής απομόνωσης. Η κοινωνική συνοχή και η ουσιαστική ενίσχυση του θεσμικού ρόλου της τοπικής αυτοδιοίκησης είναι απαραίτητες. Χρειάζεται οι δήμοι, οι περιφέρειες και, βεβαίως, οι ίδιο οι πολίτες να έχουν τον τελευταίο λόγο σε ό,τι τους αφορά. Ας μην ξεχνούμε ότι, ξεκινώντας από τα μικρά, πετυχαίνουμε τα μεγάλα. Ας γίνουν, λοιπόν, οι τοπικές κοινωνίες πρωτεργάτες στην επανεκκίνηση της εθνικής μας οικονομίας.
protagon.gr