Ανυπολόγιστες ζημιές υπέστη η βιοποικιλότητα της χώρας από τις μεγάλες πυρκαγιές του φετινού καλοκαιριού. Προστατευόμενες εκτάσεις που έχουν ενταχθεί στο δίκτυο Natura -όπως στο Αγιον Ορος και στη Λαυρεωτική Αττικής- έγιναν στάχτη, ενώ στη Χίο τα μοναδικά Μαστιχοχώρια, πηγή εσόδων για τους κατοίκους του νησιού αλλά και περιοχή παραγωγής ενός από τα λίγα εξαγώγιμα προϊόντα της χώρας, υπέστησαν ανυπολόγιστες ζημιές.
Σχεδόν τρεις χιλιάδες δασικές πυρκαγιές ξέσπασαν από την αρχή της αντιπυρικής περιόδου σε ολόκληρη την επικράτεια, σύμφωνα με τα πλέον πρόσφατα στοιχεία του Πυροσβεστικού Σώματος, και, παρότι μέχρι στιγμής, όπως τουλάχιστον αναφέρει στη Real planet ο εκπρόσωπος Τύπου της Πυροσβεστικής Νικόλαος Τσόγκας, «δεν είναι δυνατόν να βγουν ασφαλή στοιχεία για τις εκτάσεις που έχουν καεί συνολικά», οι πρώτες εκτιμήσεις μιλούν για τουλάχιστον 350.000 στρέμματα, ενώ την αντίστοιχη περίοδο πέρσι είχαν καεί 250.000 στρέμματα. «Τα περιστατικά ήταν λιγότερα φέτος, αλλά κάηκαν μεγαλύτερες εκτάσεις», επιβεβαιώνει ο Ν. Τσόγκας.
«Η φετινή αντιπυρική περίοδος είναι πολύ δύσκολη, όχι μόνο λόγω των καιρικών συνθηκών αλλά κυρίως επειδή υπάρχει έντονη ξηρασία στη βλάστηση, ίσως και σε χειρότερο ποσοστό απ’ ό,τι το 2007», εξηγεί ο δρ Γαβριήλ Ξανθόπουλος, δασολόγος, ειδικός στις δασικές πυρκαγιές.
Το μεγάλο πρόβλημα
Υπό κανονικές συνθήκες, τονίζει ο ίδιος, τα ζώα και τα φυτά είναι προσαρμοσμένα στις πυρκαγιές -καθότι αποτελούν μέρος του μεσογειακού οικοσυστήματος- και δεν κινδυνεύουν. «Πρόβλημα προκύπτει όταν οι πυρκαγιές είναι επαναλαμβανόμενες, όπως στη Ζάκυνθο και στην Αρκαδία, όπου η φύση δεν προλαβαίνει να ανακάμψει από την απώλεια των εδαφών».Για τον πρόεδρο της Πανελλήνιας Ενωσης Δασολόγων Δημοσίων Υπαλλήλων, Νίκο Μπόκαρη, οι διαδοχικές πυρκαγιές σε συνδυασμό με τις κλιματικές αλλαγές έχουν οδηγήσει στη σταδιακή απερήμωση των δασών, με αποτέλεσμα να χάνεται σιγά σιγά ένα μεγάλο μέρος της βιοποικιλότητας της χώρας. «Περιοχές που έχουν καεί επανειλημμένα αποκτούν σταδιακά βλάστηση χαμηλότερης βιολογικής αξίας. Εκεί που παλαιότερα υπήρχε δάσος πλατύφυλλων ή κωνοφόρων, έγινε θαμνότοπος και στη συνέχεια φρυγανότοπος».
Λαυρεωτική : Από τους τελευταίους πνεύμονες στη ΝΑ Αττική
Η αντιπυρική περίοδος του 2012 άνοιξε «δυναμικά» τον Ιούνιο με τη μεγάλη πυρκαγιά στην περιοχή της Λαυρεωτικής. Οι καιρικές συνθήκες (άνεμοι 9 μποφόρ) συνέβαλαν στην επέκτασή της σε προστατευόμενη δασική περιοχή. Κάηκαν συνολικά 34.996 στρέμματα, 20.201 από τα οποία βρίσκονται εντός των ορίων προστασίας. Το 58% των εκτάσεων που κάηκαν είχαν φυσική βλάστηση και το 37,4% γεωργική.Στις πρώτες περιλαμβάνεται και ο Εθνικός Δρυμός Σουνίου καθώς και 2 περιοχές Natura: Λεγρενά – Νησίδα Πατρόκλου και Σούνιο – Νησίδα Πατρόκλου και Θαλάσσια Ζώνη. Η τελευταία, η οποία υπέστη και τις μεγαλύτερες καταστροφές, αποτελούσε ένα τυπικό μεσογειακό τοπίο με φρύγανα, θαμνώνες αείφυλλων πλατύφυλλων και θαμνότοπους, ενώ ήταν πολύ σημαντική για τα πουλιά -μεταξύ των οποίων και για το κινδυνεύον είδος Σκουρόβλαχο- τα οποία έβρισκαν στην περιοχή την τροφή τους.
«Η πυρκαγιά στη Χερσόνησο της Λαυρεωτικής έκαψε ορισμένες από τις τελευταίες δασικές εκτάσεις της νοτιανατολικής Αττικής και επέδρασε σε περιοχές που βρίσκονται υπό ισχυρή οικιστική πίεση», εξηγεί η δρ Εύη Κορακάκη, δασολόγος, υπεύθυνη δασικών προγραμμάτων στο WWF Ελλάς.
«Προκειμένου να ανακάμψουν οι καμένες φυσικές περιοχές πρέπει κατ’ αρχάς να προστατευθούν από οικολογικά ασύμβατες αλλαγές χρήσεων γης και να περιορισθούν οι ανθρώπινες δραστηριότητες σε αυτές. Παράλληλα, ιδιαίτερα σημαντική είναι η προστασία και διαχείριση των εναπομεινασών άκαυτων νησίδων δάσους, αλλά και των περιοχών με φυσική βλάστηση περιμετρικά των καμένων εκτάσεων, καθώς πρόκειται να αποτελέσουν την πηγή για τον επανεποικισμό των πυρόπληκτων περιοχών με είδη πανίδας και χλωρίδας».
